Boşanmada Haklı Gerekçeler Nedir?

Boşanmaya konu olayların hışmıyla sıcağı sıcağına kendilerince ve çoklukla da gerçekten “haklı gerekçeleriyle” davayı açıp boşanmayı hemen sağlamak istemektedirler. Peki haklı gerekçe ne demektir? Gerekçelerin haklılığı kime göre belirlenecektir?

Türk Medeni Kanunu ve Haklı Gerekçe Kavramı

Hukukun ve hak bilincinin dayanağını oluşturan Türk Medeni Kanunu, 2. maddesi ile “dürüstlük kuralını”; 4. maddesi ile ise “hakkaniyet ilkesini” düzenlemiştir. Buna göre kişiler herhangi bir işlem yaparken dürüst davranmak ve hâkim de karar verir iken hakkaniyeti gözetmek durumundadır. Bir hakkın kötüye kullanılmasının kanun tarafından korunmayacağı da yine 2. maddenin 2. fıkrasında düzenlenmiştir.

Öyleyse nev-i şahsına münhasır ya da kendine özgü hukuki bir birliktelik, aslında sözleşme olan evlilik birliğinde de eşler üzerine düşen görevleri yerine getirmeli, haklarını kötüye kullanmamalıdır. Evlilik birliğinde tarafların yükümlülükleri TMK m.185/2-3 ile “Eşler, bu birliğin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermekle yükümlüdürler. Eşler birlikte yaşamak, birbirine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar.” şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre birliğin senedi olan bu maddeye aykırı davranışlar “haklı gerekçe” olarak nitelendirilebilecektir.

Boşanmada Haklı Gerekçe Ne Anlama Gelir?

Sık karşılaşılabilen örneklerden, cinsel sadakat yükümlülüğün en ağır şekilde ihlali niteliğindeki “zina” eylemi mutlak boşanma sebebi olarak haklı gerekçe olarak nitelendirilecektir. Bunun yanında evlilik birliğinin mutluluğunu sağlamaya yönelik bir çaba göstermeyen, eşine yardımcı olmayan eşin “sürekli eve geç gelmesi, çocukların bakım ve eğitiminde sorumluluğu eşine yıkması, eşi ve çocukları ile bir aile değilmişçesine yaşaması, çekirdek ailesini kök ailesine karşı koruyamaması” gibi nedenler de haklı gerekçe olarak gösterilebilecektir.

TMK m. 161 ila 166 arasında düzenlenen “Zina, Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, Terk, Akıl hastalığı, Evlilik birliğinin temelinden sarsılması” sebeplerinden, somut olaya göre değerlendirilmesi gereken her bir vakıa da haklı gerekçe olarak vasıflandırılabilecektir.

Boşanma Davasında Haklı Gerekçelerin Önemi

Kuşkusuz bu sebeplerin boşanma dava dilekçesinde dile getirilmesi yirminci yüzyılın ilk çeyreğinin son yılı olan 2025 yılında artık toplumdaki aşırı uzlaşmanın ve iş bölümünün sonucu olarak teknik bir bilgiyi zorunlu olarak gerektirdiğinden, uzman bir boşanma avukatı ile çalışılması gerekmektedir.

Örneğin evlilik anında mevcut olmamakla birlikte sonradan ortaya çıkan “akıl hastalığı” özel bir boşanma sebebi olup gereken uzman görüşleri ve raporlarıyla delillendirildiği takdirde haklı gerekçe oluşturabilecektir. Bir diğer örnek olarak yine özel boşanma sebebi olan suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme ve diğer bir örnek hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış da somut ve inandırıcı delillerle sunulduğu takdirde haklı gerekçe oluşturacaktır.

Boşanma Sürecinde Avukat Desteğinin Önemi

O halde yine de içinde bulunduğumuz 2025 yılında yapay zeka veya internetin yaşamı aşırı derecede kolaylaştırmasının cazibesine kapılarak, bireysel olarak boşanma dava dilekçesi hazırlayıp boşanma sürecini yanında uzman boşanma avukatı olmaksızın sürdürmeye kalkışmak ileride telafi edilemeyecek hak kayıplarına yol açabilecektir.

Yine de çeşitli nedenlerle bireyler yukarıdaki teknolojik kolaylıklardan yararlanarak kendileri davayı açmak isterlerse, haklı gerekçelerini vakıa temelli olarak dilekçelerine yansıtmak ve boşanma, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat, kişisel ilişki istek ve miktarlarını gerçekçi olarak yazıp Ankara için Ek bina olarak adlandırılan Söğütözü Adliyesi’ndeki ön büroya başvurarak, boşanma dava harcı ve diğer giderleri karşılamamalıdırlar.